Leczenie jaskry w Krakowie

Jaskra to grupa chorób, których istotą i wspólną cechą jest postępujący, specyficzny zanik nerwu wzrokowego (neuropatia jaskrowa)

Jaskra jest chorobą wieloczynnikową, a najważniejszym czynnikiem ryzyka uszkodzenia włókien tworzących nerw wzrokowy, jest zbyt wysokie dla danego oka ciśnienie wewnątrzgałkowe.

Do pozostałych czynników ryzyka rozwoju jaskry należą:

– procesy starzenia się i wiek po 40. rż. (należy jednak pamiętać, że u niektórych osób jaskra może być również wrodzona),

– rodzinne występowanie jaskry (czynniki genetyczne),

– obecność cienkiej rogówki,

– krótkowzroczność (natomiast w przypadku jaskry zamykającego się kąta przesączania – nadwzroczność),

– cukrzyca.

Dodatkowymi czynnikami mogącymi wpływać na nerw wzrokowy są choroby i stany mogące powodować niedokrwienie, np. zbyt niskie ciśnienie tętnicze krwi, duże spadki ciśnienia tętniczego (np. w nocy), źle leczone nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, przebyty zawał serca lub udar mózgu, niedokrwistość, jak również choroby przebiegające ze skurczem naczyń (np. migrena, obj. Reynauda)

Diagnostyka jaskry opiera się na wynikach kompleksowych badań, do których zalicza się:

ocenę tarczy nerwu wzrokowego (wziernikowanie, oftalmoskopia),
badanie pola widzenia (perymetria),
pomiary ciśnienia wewnątrzgałkowego (tonometria) z uwzględnieniem korekcji wynikającej z grubości rogówki (pachymetria),
badania obrazowe oceniające stan nerwu wzrokowego i warstwy włókien nerwowych (OCT tarczy nerwu wzrokowego oraz ocena kompleksów komórek zwojowych)
badanie kąta przesączania (gonioskopia i /lub OCT kąta przesączania) – pozwala rozróżnić otwarty kąt przesączania oraz zamknięty / zamykający się / wąski kąt.

Warto pamiętać!

Jaskra to choroba, która pojawia się częściej po 40. roku życia – dlatego warto wykonywać badania profilaktyczne.
W przypadku rodzinnego występowania jaskry badania profilaktyczne powinny mieć miejsce wcześniej
Najczęstsza postać jaskry, czyli pierwotna jaskra otwartego kąta przesączania nie daje przez bardzo długi czas zauważalnych objawów – można ją wykryć jedynie na podstawie kompleksowych badań diagnostycznych
Samo badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego nie wystarcza do rozpoznania jaskry

Zapraszamy do naszego gabinetu na rozszerzone badania diagnostyczne.

Laserowe leczenie jaskry

Selektywna trabekuloplastyka laserowa (ang. selective laser trabeculoplasty – SLT) to nowoczesna metoda leczenia laserowego jaskry. Zabiegi przeprowadza się laserem Nd:YAG Q-switch o zdwojonej częstotliwości.

Zastosowana energia lasera wpływa na aktywność komórek w naświetlanym obszarze i wywołuje zmiany biologiczne, prowadzące do zmniejszenia ciśnienia wewnątrzgałkowego (IOP). Zmniejszanie ciśnienia wewnątrzgałkowego jest podstawową metodą leczenia jaskry. SLT stanowi skuteczną i bezpieczną alternatywę do stosowania kropli. SLT działa na poziomie komórkowym, nie wywołuje zmian w naświetlanych obszarach.

Wykazano, że SLT jest skuteczne w leczeniu różnych typów jaskry otwartego kąta i zmniejsza wartości IOP o 6,9–35,9% po 12 miesiącach obserwacji. SLT okazało się nie mniej skuteczne w redukcji IOP niż miejscowa farmakoterapia. Ponadto zabieg znacząco zmniejsza wahania ciśnienia wewnątrzgałkowego w nocy.

W badaniu LIGHT obejmującym 718 dorosłych, w którym porównywano skuteczność i bezpieczeństwo stosowania SLT ze stosowaniem kropli do oczu jako pierwszej linii leczenia u chorych ze zwiększonym IOP i u chorych na jaskrę pierwotnie otwartego kąta przesączania (JPOK) stwierdzono, że zastosowanie SLT w pierwszej linii leczenia było równie skuteczne co stosowanie kropli obniżających IOP pod względem wpływu na zmniejszenie IOP, poprawę ostrości wzroku i poprawę parametrów pola widzenia u 74,2% chorych poddanych SLT.

Wskazania do zastosowania SLT

jaskra pierwotnie otwartego kąta (JPOK),
jaskra w przebiegu zespołu pseudoeksfoliacji (PEX),
jaskra barwnikową,
nadciśnienie oczne o dużym ryzyku.

SLT można stosować zarówno u pacjentów z wcześniej rozpoznaną jaskrą, u których IOP nie jest satysfakcjonująco kontrolowane przez stosowaną farmakoterapię, jak i u pacjentów wcześniej nieleczonych.

Przebieg zabiegu

Przed zabiegiem podaje się do oka:

krople zwężające źrenicę (pilokarpinę), co u wielu osób wywołuje napięcie wokół oczu lub ból głowy, zwężenie źrenicy, co wpływa na ilość światła wpadającą do tego oka i związane z tym inne (gorsze) widzenie;
krople zapobiegające wzrostowi ciśnienia w oku (brymonidynę);
krople znieczulające powierzchnię oka (proksymetakainę);

Na powierzchnię oka zakłada się specjalną soczewkę kontaktową, która umożliwia skierowanie wiązki lasera w odpowiednie miejsce w oku, stabilizuje ruchy oka i zapobiega mrugnięciu w czasie zabiegu. Pomiędzy soczewką a powierzchnią oka znajduje się dodatkowo żel.

Zabieg jest stosunkowo krótki. Pacjent znajduje się w pozycji siedzącej i ma za zadanie spokojne patrzeć drugim otwartym okiem na wprost oraz dociskać czoło do ramki lampy szczelinowej. Zdaniem wielu osób zabieg jest całkowicie bezbolesny.

Bezpieczeństwo i powikłania

SLT to bezpieczny zabieg, a większość powikłań, które obserwowano, jest krótkotrwała i możliwa do szybkiego wyleczenia.

Wśród powikłań wymienia się przemijające zdarzenia niepożądane związane z samym zabiegiem:

przejściowe zwyżki IOP, występujące bezpośrednio po zabiegu lub krótko po nim (w zapobieganiu im stosuje się brymonidynę przed zabiegiem i natychmiast po nim),
łagodne cechy zapalenia przedniego odcinka błony naczyniowej (w zapobieganiu im stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne 3 razy dziennie przez 4–7 dni po zabiegu),
rzadko zmiany w obrębie rogówki: erozja rogówki, przejściowe zaburzenia śródbłonka rogówki, mogące powodować przejściowe pieczenie, kłucie, ból, nasilone łzawienie, nadwrażliwość na światło,
bardzo rzadko obwodowe zrosty przednie (ang. peripheral anterior synechiae – PAS; 2,86% przypadków),
bardzo rzadko– torbielowaty obrzęk plamki – zazwyczaj u pacjentów z innymi czynnikami ryzyka, np. cukrzycą czy zakrzepem żyły środkowej siatkówki (CRVO).

Wydaje się, że na wczesnym etapie jaskry SLT może być tańsze niż miejscowa farmakoterapia. Skuteczność SLT jest ograniczona w czasie. Zaletą zabiegu jest możliwość jego powtarzania. Wykazano, że powtórne SLT jest skuteczne i w 36–67% przypadków umożliwia osiąganie docelowego IOP. Częstość zgłaszanych powikłań była porównywalna z SLT wykonywanym po raz pierwszy. SLT może być szczególnie istotną formą leczenia u pacjentów słabo współpracujących lub niestosujących się do zaleceń miejscowej farmakoterapii. Kolejną korzyść stanowi ograniczenie miejscowych i ogólnych działań niepożądanych leków przeciwjaskrowych.