W powiece znajdują się liczne gruczoły, np. gruczoły tarczkowe (Meiboma) czy gruczoły potowe. Gruczoły Meiboma produkują wydzielinę tłuszczowa i pełnią ważną funkcję w tworzeniu prawidłowego filmu łzowego. Gradówka to przewlekły stan zapalny gruczołu lub kilku gruczołów Meiboma.
Wśród najczęstszych chorób i stanów predysponujących do powstania gradówki należą:
choroby skóry, np. trądzik różowaty, łojotok, łojotokowe zapalenie skóry,
W niektórych przypadkach następuje samowyleczenie ‒ zaczopowany gruczoł Meiboma ulega samoistnemu wchłonięciu, otwiera się jego ujście w krawędzi powieki lub gradówka przebija się przez skórę lub spojówkę a jej zawartość opróżnia się na zewnątrz.
Najczęstszym sposobem postępowania jest regularne rozgrzewanie gradówki (czas trwania 10 min, temperatura ok 40 C) oraz masaż powieki w kierunku krawędzi powieki, w której znajdują się ujścia gruczołów. Wyniki badań naukowych wskazują, że antybiotyki oraz
sterydy w maści mają zastosowanie w przypadku jęczmieni, natomiast w przypadku gradówki ich stosowanie nie przynosi dalszych korzyści.
Jeśli rozgrzewanie i masaż mechaniczny nie przynoszą rezultatu, gradówkę usuwa się w ramach zabiegu ambulatoryjnego.
Po znieczuleniu powieki, odwija się ją i stabilizuje specjalnym urządzeniem, gradówkę nacina się od wewnętrznej strony powieki, aby nie powstała widoczna na zewnątrz blizna, zawartość gradówki opróżnia się i wycina chirurgicznie włóknistą torebkę, jaką organizm wytwarza wokół materiału zapalnego.
Po zabiegu stosuje się przez jeden dzień opatrunek uciskowy, a następnie stosuje się maść z antybiotykiem. Bezpośrednio po zabiegu bardzo często występuje obrzęk tkanek oraz siniak związany z podaniem podskórnym środka znieczulającego i samą procedurą chirurgiczną.